سند دقيق جمله «الهي يا حميد بحق محمد يا عالي بحق علي يا فاطر به حق فاطمه و...»
از صاحب كتاب الدرالثمين در تفسير آيه سوره بقره كه خداوند مي فرمايد: «سپس حضرت آدم ـ عليه السلام ـ از پروردگارش كلماتي دريافت داشت و خداوند توبه او را پذيرفت، چرا كه خداوند توبه پذير و مهربان است» چنين نقل شده است: «حضرت آدم ـ عليه السلام ـ به ساق عرش نگاه كرد و اسامي مبارك رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ را مشاهده نمود.
جبرئيل امين اين اسامي را بر حضرت آدم ـ عليه السلام ـ تلقين نموده و گفت كه اين دعا را بخوان:
«ياحميد بحق محمد يا عالي بحق علي يا فاطر بحق فاطمه يا محسن بحق الحسن و الحسين و منك الاحسان» وقتي حضرت آدم ـ عليه السلام ـ نام امام حسين ـ عليه السلام ـ را گفت، اشك از چشمانش جاري شده و قلبش دگرگون شد و از جبرئيل پرسيد:
چرا وقتي نام امام حسين ـ عليه السلام ـ را گفتم، اشكم جاري شده و قلبم شكست؟!
جبرئيل پاسخ داد: براي آن حضرت مصيبتي رخ خواهد داد كه همه مصيبت ها در مقايسه با آن كوچك هستند!
حضرت آدم ـ عليه السلام ـ پرسيد: اين چه مصيبتي است؟
جبرئيل پاسخ داد: عطشان، بي كس، تنها و بي ياور كشته مي شود كه در آن حال ندا در مي دهد كه واي از عطش واي از نداشتن ياور و كمك رسان!
تا اينكه در اثر عطش آسمان را همچون دود بيند، ولي دشمنانش بجاي آب با شمشيرهايشان او را جواب مي دهند و در اين حال او را همانند گوسفندي كه از پشت گردن ذبح كنند، مي كشند و خيمه هايش را غارت نموده و سر مباركش را با سرهاي يارانش به همراه زنانش در شهرها مي گردانند.
در اين هنگام حضرت آدم ـ عليه السلام ـ گريه كرد و جبرئيل امين نيز با او به شدت گريست.(1)
سند اين دعاعلامه مجلسي فقط مي نويسد از صاحب درالثمين روايت شده و بحراني نيز در العوالم مي گويد كه برخي از اصحاب ما از صاحب الدرالثمين روايت كرده اند و ابطحي اصفهاني نيز از همان نقل مي كند ولي همان گونه كه مشاهده مي شود، در اين متن نيامده است كه كدام يك از معصومان ـ عليهم السلام ـ اين تفسير را بيان فرموده اند، هر چند از لفظ «روايت شده» مي توان فهميد كه اين متن را روايت معصوم مي دانند.
اما صاحب الدرالثمين: براي پي بردن به سند اصلي اين متن بايستي مشخص شود كه صاحب الدر الثمين چه كسي است، زيرا بيش از 20 كتاب با همين نام از نويسندگان مختلف وجود دارد و لذا نمي توان گفت صاحب اين كتاب كه اين داستان از او نقل شده، يك از اين مؤلفان مي باشد.
از سوي ديگر مشخص نيست كه اين روايت را از آن كتاب نقل كرده باشند، زيرا ممكن است صاحب كتاب، اين متن را به كسي نقل نموده است ولي در كتابش ننوشته است و شايد بخاطر همين بجاي اينكه علامه و ديگران بنويسند كه دركتاب الدرالثمين آمده، مي نويسند از صاحب اين كتاب نقل شده است.
خلاصه سخن اينكه نمي توان سند اين متن و داستان را يافت ولي مي توان اين دعا را به قصد رجاء يعني به اين اميد كه خداوند با خواندنش دعاهاي مان را اجابت كند و به اين اميد كه شايد از معصوم ـ عليهم السلام ـ نقل شده و سند داشته ولي به دست ما نرسيده، آن را خواند.
پاورقی:
1. ر.ک: مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار، بيروت، موسسه الوفاء، چاپ دوم، 1403ق، ج44، ص245، باب 30، ح44، ور.ک: بحراني، عبدالله، العوالم، الامام الحسين، (علیه السلام)، قم. امير، چاپ اول، 1407ق، ص104، و ر.ک: موحد ابطحي اصفهاني، علي. الامام الحسين (علیه السلام)، في احاديث الفريقين من قبل الولاده الي بعد الشهاده، بي جا، مولف، چاپ اول، 1418ق، ص312.